अवनी प्रातिनिधीक..पत्रकारिता आणि प्रवृत्ती सत्य

डॉ.ममता खांडेकर

(Senior Journalist)

नागपूर,ता.९ फेब्रुवरी २०२५: सिनेमा हा गंभीरपणे बघण्याची कला आहे मात्र,आपण डोके गहाण ठेऊन त्याचा आंनद घेत असतो,असे खडे बोल फिल्म गुरु समर नखाते यांनी नागपूरात २२ सा व्या आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात ऐकवले होते.सिनेमा तयार करण्यासाठी दिग्दर्शक,कलावंत,तंत्रज्ञ यांनी कथानक,अभिनय,प्रसंगांचा दांडगा अभ्यास केला असतो.प्रचंड मेहनत,पैसा ओतून सिनेमा तयार झालेला असतो असे सांगत ,सिनेमाचा आदर करायला शिका,असे पोटतिडकीने सांगितले होते. संतोष कोल्हे दिग्दर्शित ‘स ला ते स ला ना ते’ हा नुकताच ७ फेब्रुवरी २०२५ रोजी प्रदर्शित झालेला असल्ल मराठी चित्रपट असून,हा सिनेमा प्रत्येक मराठी माणसाने विशषेत: मराठी-अमराठी पत्रकारांनी आर्वजून पहावा असा आहे,इतके गांर्भीर्य या चित्रपटात सामावलेले आहे,हे विशेष.

या चित्रपटात दोन-तीन वेगवेगळे कथानक इतक्या सहजतेने गुंफले आहेत की संपूर्ण चित्रपटात ते वेगवेगळ्या दृष्टिकोणातून पाहताच येत नाही.संपूर्ण चित्रपट एका नवख्या पत्रकाराच्या भोवती गुंफल्या गेले आहे जो अतिशय महत्वाकांक्षी आहे.या मागे त्याने बघितलेली,भोगलेली गरिबी कारणीभूत असते.त्यामुळेच जिवनात उत्कर्षाची संधी मिळताच तो त्या संधीचे फक्त पैसा कमाविण्याचे ध्येयाने उपयोग करु पाहतो.आपले व भविष्यातील आपल्या कुटूंबियांचे भवितव्य सुखी,संपन्न करण्याच्या ध्येयाने झपाटलेला हा नायक वर्तमानाला विसरुन फक्त भविष्यासाठी जगत असतो.वयाच्या ३५ वर्षापर्यंत त्याला १३५ कोटी कमावून ठेवायचे असतात,यानंतर आपल्या पत्नी,होणारी दोन मुले व आईसोबत एक सुखी,समाधानी व आनंदी जिवन जगायचं असतं मात्र,भविष्य समाधानी करण्याच्या ध्येयात अचानक संपूर्ण वर्तमान त्याच्या हातातून ..कायमचं निसटून जातं आणि प्रेक्षक स्तब्ध होऊन चित्रपटगृहाबाहेर पडतो.

विदर्भातील चंद्रपूर या शहरातून आलेला हा पत्रकार खूपच हरहुन्नरी तरुण असतो.सतत नव्याच्या शोधात धडपडणारा असतो.मोबाईल मध्ये जे दुस-यांच्या खिजगणतीतही असत नाही ते शूट करण्याचा त्याचा ध्यास व परिकल्पना ही कौतूकास्पद असते.हाच चिवटपणा त्याला योगायोगाने एका मोठ्या मराठी वृत्तवाहीनीचा चंद्रपुरातील स्ट्रींगर बनवते.यानंतर त्याच्या जिवनात अनेक गोष्टी घडत जातात.मुंबईत पहील्याच भेटीत त्याचा ’लक’ठरलेली समिधा ही त्याची अर्धांगिनी होते.ती अडखळत बोलत असते त्यामुळेच ती बरीच अबोल असते.मुंबई सोडून संसारासाठी समीधा चंद्रपूरात येते मात्र,१३५ कोटींचं टार्गेट पूर्ण करण्यासाठी सतत धावणारा हा पत्रकार वैवाहिक जिवनातील सोनेरी क्षण ही ‘व्यवसायिक’ करत जातो.याचा समिधाला खूप त्रास होतो मात्र,तेजस तिलाच खुळी ठरवतो.तेजसला वाटतं तो हे सगळंं तिच्यासाठी व भविष्यात त्यांच्या होणा-या दोन बाळांसाठी करतोय.

अशातच यवतमाळची बहूचर्चित वाघिण अवनी हिचा संशयास्पद मृत्यू  या कथानकाला धक्कादायक कलाटणी देतो.नोव्हेंबर २०१८ मध्ये नरभक्षक ठरविण्यात आलेल्या अवनीला रात्री उशिरा राहेगांव तालुक्यातील बोराटी गावात ठार करण्यात आलं होतं.T1 किंवा अवनी या नावाने ओळखल्या जाणा-या या सहा वर्षाच्या वाघिणीने १४ जणांचा जीव घेतल्याचा आरोप होता.वाघिणीला मारणा-या चमूमध्ये तीन वनकर्मचारी,असगर नावाचा एक शार्पशूटर आणि एक वाहनचालकाचा समावेश होता.मात्र,वन विभागाने कट करुन अवनीला ठार केले या मागे वन जमिनीवर कोणाचा तरी डोळा होता असा आरोप प्राणीहक्क कार्यकर्त्यांनी केला होता.अवनीला गोळी मारण्या पूर्वी बेशुद्ध करण्याचा प्रयत्न करण्यात आला नाही व तिला ठार करण्यासाठीच कट रचण्यात आला अशी जोरदार ओरड त्यावेळी समस्त प्रसार-प्रचार माध्यमात उमटली होती.

चमूमधील एक सदस्य शेख याने वाघिणीला बेशुद्ध करण्यासाठी डार्ट मारला,तो डार्ट झाडींमध्ये लपून बसलेल्या वाघिणीला लागलाच नाही,वाघिणीने मागे जात पुन्हा हल्ला केल्याने स्वरक्षणासाठी शार्पशूटर असगर यांनी ८ ते १० मीटरवरुन गोळ्या झाडल्या यात अवनी जागेवरच मरण पावली होती.सप्टेंबर २०१८ मध्ये देशाच्या सर्वोच्च न्यायालयाने आपल्या निकालात निर्णय दिला होता की, या वाघिणीला शोधमोहिमेदरम्यान नाईलाज झाला तरच वाघिणीला ठार केलं जावं,त्यात कोर्ट हस्तक्षेप करणार नाही,पण तिला जिवंत पकडण्याचाच प्रयत्न व्हावा,असंही कोर्टाने स्पष्ट केलं मात्र….कोर्टाचा हाच निर्णय सहा वर्षाच्या अवनीसाठी मृत्यूचा वॉरंट ठरला! सराईत खासगी शिका-याने अवनीला ठार मारले होते.यावर तत्कालीन वनमंत्री व चंद्रपूरचे भारतीय जनता पक्षाचे खासदार सुधीर मुनगंटीवार यांच्यावर देशभरातून टिकेची झोड उठली होती. मेनका गांधी यांनी तत्कालीन मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्यावर शरसंधान करीत,मुख्यमंत्र्यांना समजायला हवं कोणाला वनमंत्री करायचं ते!अशा शब्दात टिकेची झोड उठवली होती तर अर्थ ब्रिगेडचे डॉ.पी.व्ही सुब्रमण्यम यांनी,न्यायालयाचा स्पष्ट आदेश होता की आधी वाघिणीला पकडण्यासाठी प्रयत्न व्हावेत पण तसे झाले नाही,हे न्यायालयाच्या आदेशाचे उल्लंघन असून सरकारमधील मंत्री व जबाबदार लोकांचच या कृत्याला पाठबळ असेल तर या पुढे जंगलांना काहीच भवितव्य नाही! दाक्ष्णात्य अभिनेते सिद्धार्थ याने अवनीच्या दोन लहाशा बछड्यांविषयी शोक व्यक्त करीत,ते इतके लहान आहेत की स्वत: शिकार करु शकत नसल्याने ते देखील लवकरच कोणाचे तरी शिकार होतील,अशी शंका व्यक्त केली.शिवसेना नेते व युवा सेनेचे अध्यक्ष आदित्य ठाकरे यांनी देखील राज्य सरकारच्या या कृतीवर टिका करीत, वन मंत्रालयाचे नाव आता शिकार मंत्रालय ठेवा,अशी टिका केली होती.